Praktijk: Wies op wier

Het Groninger dorp Ezinge ligt in één van de oudste cultuurland- schappen van Europa. De geschiedenis van de omgeving kun je zien en beleven in het Wierdenlandmuseum. Die omgeving speelt ook een belangrijke rol voor de school.

'Je wil dat kinderen zich thuis voelen en trots zijn op hun omgeving,' zegt Joke Buist, cultuurcoördinator van SWS op Wier. Dat is niet vanzelfsprekend, want de Groninger dorpen zijn vaak negatief in het nieuws. Aardbevingsproblematiek, boze boeren, wegvallende voorzieningen, maar er is zoveel meer te vertellen.

De samenwerking tussen de school en het museum is vormgegeven in een Leergemeenschap Cultuureducatie. In plaats van regulier tentoonstellingsbezoek te programmeren, onderzoeken de school en het museum samen hoe ze het lokale erfgoed op een betekenisvolle manier aan hun onderwijs kunnen verbinden. Het bijzondere aan deze leergemeenschap is dat kinderen zelf een actieve rol hebben in de samenwerking. 'Daar zochten we ondersteuning bij', vertelt Joke. 'We hebben een filosoof uitgenodigd, die het gesprek met onze leerlingen aanging over hoe zij hun omgeving ervaren. De uitkomsten vormden het startpunt voor ons onderzoek.' 

Basisschool SWS op Wier en het museum werken samen in één van de Leergemeenschappen Cultuureducatie van CmK Groningen. Jeffrey Deelman is projectleider van de leergemeen- schappen. 'We merkten na de eerste CmK-periode dat een aantal scholen behoefte had aan meer ruimte voor de ontwikkeling van hun cultuuronderwijs, zonder dat vooraf het eind- resultaat vaststond. Juist het proces staat in de leergemeenschap centraal, waardoor je dichter tot de kern komt: wat kan cultuureducatie bijdragen aan onderwijs.'

Terug naar Ezinge. Daar is de school inmiddels een jaar onder- weg. Joke vertelt dat de start van de leergemeenschap niet altijd eenvoudig was. 'De juiste onderzoeksvraag benoemen neemt tijd in beslag. Onze eerste vraag was om een leerlijn erfgoed te ontwikkelen. Doordat we de waarom-vraag bleven stellen, kwamen we erachter dat we eigenlijk wilden onderzoeken hoe de leerlingen trots kunnen zijn op hun omgeving.' 

Een bijzonder moment tijdens het eerst jaar is de tentoonstelling die leerlingen openden in het Wierdenlandmuseum. Alle kinderen mochten een eigen vitrine inrichten, met hun eigen verhaal over het hedendaagse Ezinge. Die verhalen werden getoond naast de historische collectie van het museum. En daarmee dragen de kinderen bij aan het verhaal van het museum.

Geef het tijd. Het onderwijs en het culturele veld zijn niet altijd gewend om op deze manier te werken. We zien nu hoe waardevol zij deze aanpak vinden. Omdat het concrete einddoel niet vaststaat, krijg je ruimte om te onderzoeken. Dat is voor de een heel prettig, de ander ervaart dat als vaag. 

Wij adviseren bij nieuwe leergemeenschappen om zo snel mogelijk in de praktijk aan de slag te gaan. Eerst actie, dan reflectie. Zo voorkom je lange gesprekken en zie je gelijk wat er in de praktijk (lees: bij het kind) gebeurt. 

Dit artikel verscheen eerder in 'Kijk eens wat er kan', een publicatie van het LKCA.