Op koers
“Ik wil zo graag vaker aan de slag op deze school!” Het kwam er spontaan uit, haar ogen glansden. Ze werd ingehuurd voor enkele uren per week en het smaakte naar meer. “Ik vind het onderwijs zo interessant, ik zie zoveel mogelijkheden voor mezelf in deze school.” Ik vroeg: “Hoe zou je dat voor elkaar kunnen krijgen?" Toen bleef het stil.
Ondernemerschap maakt je werk leuker
Kunstvakdocenten werken vaak zelfstandig en worden daarom ook wel cultureel ondernemer genoemd. Dat ondernemerschap is een vak op zich. Niet elke kunstdocent voelt zich ondernemer en zeker niet iedereen weet hoe dat aan te vliegen. Het is een onderbelicht aspect, alsof marktwerking niet mag of niet past bij dit werkgebied. De inhoud staat centraal.
Kunstdocenten willen het onderwijs in omdat ze hart voor kinderen hebben, hart voor hun vak en ze weten dat scholen beperkt budget voor cultuureducatie hebben. Ze nemen het vele reizen voor lief en steken tijd in aansluiting bij de vraag van de school. En gelukkig is er de fair practice code. Maar ik denk dat veel, zeker beginnende kunstdocenten hun ondernemende geest verder kunnen ontwikkelen waardoor de eigen praktijk een stuk leuker wordt.
Waarde creëren
Ondernemerschap betekent het zien en benutten van kansen. Waarde creëren voor jezelf en voor anderen. Dat begint met weten wat je kan en wil. Wat voor kunstdocent ben je? Waarom doe je wat je doet en wat wil je graag (meer) doen? Alleen dan kun je de kapitein zijn op jouw eigen schip, oftewel onderneming.
Ga de dialoog aan
Een kunstdocent heeft in veel gevallen veel meer te bieden dan waar hij of zij voor wordt ingehuurd door het onderwijs of buitenschoolse opvang. Het is jammer als dat niet gezien wordt, al zie ik te vaak dat het ook niet voor het voetlicht wordt gebracht door de kunstdocent zelf. Er is te veel bescheidenheid en soms ook een te eenzijdige benadering (‘kunst is gewoon heel belangrijk, dit is wat ik doe, punt’). De dialoog ontbreekt in beide gevallen.
En juist bij ondernemerschap gaat het erom hoe jouw ambitie van meerwaarde is voor de opdrachtgever. Het vraagt het van je om te weten wat je kwaliteiten zijn en dat je dit kunt uitleggen/toepassen in het onderwijs waar de ontwikkeling van kinderen centraal staat.
Organiseer je eigen succes
Ondernemerschap vraagt om vooruitdenken! Deze vier punten, die misschien een open deur lijken maar vaak ontbreken, helpen daarbij.
- Heb lef om advies in te roepen als dat nodig is. Bouw een goeie organisatie om je heen. Een collega-kunstdocent, een adviseur van een instelling, wie jou maar kan helpen;
- Heb lef om je echt te verdiepen. Het onderwijs is altijd in verandering, dus volg ook ontwikkelingen in brede zin zodat de afstemming makkelijker gaat. Steek tijd in goeie afstemming met de school gedurende het hele proces. Door de hoge werkdruk in het onderwijs voelen veel kunstdocenten zich snel bezwaard om tijd hiervoor te vragen. Luister, verdiep je in de vraag, de leerling en onderzoek vervolgens wat je kunt betekenen;
- Heb lef om te laten zien wat er nog meer mogelijk is. Geef opties, deel wat je nog meer zou kunnen doen. Dit vertaalt zich in een ontwerp dat jou uniek maakt en waar je zelf gelukkig van wordt;
- En tot slot: heb lef om jezelf zichtbaar en hoorbaar te maken, ook als je al aan de slag bent. Jouw proces en product, jouw visie, laat het zien aan de leerkracht, de adviserende instelling die erbij betrokken is, en als je wilt nog breder: aan de wereld! En zoek ook dan de dialoog op. Mogelijkheden te over om dit te doen, zeker met sociale media.
Pak het roer vast, ontdek je ankerpunten, weet welke loodsen je kunt inroepen voor ondersteuning en welke koers je vaart. Met kleine stuurbewegingen kun je voor jezelf al een groot verschil maken. Organiseer je eigen succes!
Over Inger
Inger startte in 2017 als zelfstandig ondernemer bureau Cultuurkracht. Met Cultuurkracht pakt ze opdrachten aan rondom cultuur en onderwijs in het hele land. Momenteel werkt ze mee aan de organisatie van Krachtstof.