Leren vanuit beleving
Als je een 'les kunst' komt geven op de basisschool word je vol enthousiasme en vrolijkheid door de kinderen ontvangen. Als je ze dan vertelt dat we vandaag ’kunst’ gaan maken, zijn ze ontzettend enthousiast en hebben ze al meteen zin om aan de slag te gaan. Je hebt een groep voor je die wil, open is en zin heeft om te ontdekken zonder oordeel. In hun belevingswereld is niets gek en is er van alles mogelijk. Dit is één van de redenen waarom ik vorig jaar gestart ben met de opleiding Kunstvakdocent in het primair onderwijs.
Ruimte in leren
Deze éénjarige studie is een pilot van de Hanzehogeschool Groningen in samenwerking met K&C en kunstencentrum VRIJDAG in Groningen. Een leertraject voor bevoegde kunstvakdocenten om zich beter toe te rusten om zelfstandig in het basisonderwijs aan de slag te gaan. En een bijdrage te leveren aan het lerarentekort.
In het basisonderwijsprogramma is er in mijn optiek nog te weinig ruimte voor wie jij als persoon echt bent. Je gevoelswereld, je eigen expressie, het onderzoekend leren zijn nog ondergeschikt. Het gebruiken van het ‘hoofd’ en denken heeft de overhand en niet kijken naar wat jij als persoon wilt leren en ontdekken. Het onderwijsprogramma gaat volgens een vast concept in grote groepen en lesstof moet in een strak tijdsbestek afgerond zijn.
Tijd en ruimte
Toen ik vroeger naar school ging ervoer ik ook een druk om van alles te moeten en kunnen in een bepaalde tijd. Daarin kon ik ook niet goed meekomen. Voor een aantal leerlingen werkt deze manier van leren misschien wel, maar het is ook goed dat er verandering en ruimte komt voor andere vormen van leren, zoals spel, muziek, dans, theater, experimenteren, het maken, zelf ontdekken etc.
De momenten waarop tijd geen rol speelt
Ik hou zelf erg van experimenteren en maken, door te doen en door te proberen kom je tot nieuwe dingen en ontdekkingen. Op deze momenten speelt ’tijd’ niet. Je komt er op deze manier zelf achter wat wel en niet werkt, waardoor je het een volgende keer anders zou aanpakken of oplossen. Je leert in oplossingen denken en eigen keuzes te maken en dat heb je in je leven overal bij nodig.
Leren vanuit beleving
Op dit moment val ik af en toe in op verschillende scholen als er geen leerkracht voor de klas beschikbaar is. Ik geef dan een dag ’kunstles’ vanuit een thema of we werken vakoverstijgend met bijvoorbeeld biologie of taal. Tijdens de opleiding die ik volg brainstormen we als kunstdocenten volop over hoe we de lessen vanuit ons vakgebied kunnen vormgeven. We delen ideeën over hoe we de schoolvakken kunnen verbinden met beeldende kunst, muziek, dans, theater.
Deze manier van leren moet voor veel scholen nog vorm moet krijgen en zijn weg moet vinden in het schoolsysteem. Maar kennis blijft volgens mij langer hangen als je leert vanuit een (eigen) beleving. Het zou zo mooi zijn als in het onderwijs meer ruimte komt voor onderzoek, spelen, gevoel en leren vanuit de beleving.
Cultuuronderwijs kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren, maar moet dan wel een plek kunnen krijgen in de school.
Door: Hilde van der Gang
Hilde van der Gang is beeldend docent en werkt in Friesland en Groningen. Ze volgt momenteel de opleiding Kunstvakdocent in het primair onderwijs. Zou je als school wel een docent vanuit deze opleiding een werkplek willen bieden? Of ben je als bevoegd kunstdocent zelf geïnteresseerd? Klik op de knop hieronder.